زردی مو یکی از شایع‌ترین مشکلات پس از رنگ یا دکلره به شمار می‌رود. مسئله‌ای که می‌تواند جلوه‌ی ظاهری مو را کدر، مصنوعی و ناهماهنگ با رنگ پوست نشان دهد. این تغییر رنگ ناخواسته، که در اصطلاح تخصصی به آن brassiness یا «تناژ زرد و نارنجی» گفته می‌شود، معمولاً نتیجه‌ی باقی ماندن رنگدانههای گرم در ساختار مو پس از روشن‌سازی یا تأثیر عوامل محیطی مانند نور خورشید، کلر استخر و سختی آب است.
در این مقاله از دنیای حرفه‌ای مو، ضمن بررسی علمی دلایل ایجاد زردی مو، روش‌های فوری برای رفع آن در منزل و همچنین تکنیک‌های تخصصی مورد استفاده در سالن‌های حرفه‌ای را معرفی خواهیم کرد. هدف ما ارائه‌ی راهکارهایی عملی و مبتنی بر تجربه است تا شما بتوانید بدون آسیب به تارهای مو، رنگی خنثی، درخشان و متعادل به‌دست آورید.
چرا مو پس از رنگ یا دکلره، زرد می‌شود؟
ساختار مو از چهار نوع اصلی رنگ‌دانه تشکیل شده است: آبی، قرمز، نارنجی و زرد. حتی با وجود اجرای دقیق فرآیند رنگ و دکلره توسط متخصصین، ممکن است پس از مدتی موها با پدیده‌ی زردی ناخواسته (Brassiness) مواجه شوند. اما دلیل این تغییر تناژ چیست؟
در حقیقت، مجموعه‌ای از عوامل شیمیایی، محیطی و مراقبتی دست به دست هم می‌دهند تا رنگ مو به‌تدریج به سمت تناژهای گرم و زرد گرایش پیدا کند. عوامل کلیدی این پدیده عبارتنداز:
نقش ساختار ژنتیکی و رنگدانههای مو
ترکیب و غلظت رنگدانهها در موهای افراد بر اساس نژاد آنها متفاوت است. به عنوان مثال، موی افراد با نژاد آفریقایی معمولاً حاوی غلظت بیشتری از رنگدانههای آبی در مقایسه با آسیایی‌ها و اروپایی‌هاست.
علاوه بر این، موهای بلوند یا طلایی طبیعی که عمدتاً در نژادهای اروپایی مشاهده می‌شوند، فاقد میزان قابل توجهی از رنگدانههای آبی یا قرمز هستند. این ویژگی باعث می‌شود فرآیند دکلره با سهولت و سرعت بیشتری به پایه‌های روشن دست یابد.
آشکار شدن مجدد رنگ‌دانه‌ی زرد داخلی (پایه)
به طور کلی، رنگ‌دانه‌ی زرد، جزئی طبیعی و مقاوم در ساختار داخلی مو است که پس از روشن‌سازی یا دکلره باقی می‌ماند. وظیفه‌ی رنگساژ (تونر) که پس از دکلره اعمال می‌شود، صرفاً خنثی‌سازی موقت این زردی و ایجاد رنگ نهایی مطلوب است.
از آنجایی که رنگساژ ماهیتی موقت دارد و بر اثر شست‌وشوی مکرر و عوامل محیطی به‌تدریج از بین می‌رود، معمولاً پس از گذشت حدود دو ماه، رنگ‌دانه‌ی زرد مقاوم موجود در هسته‌ی مو دوباره نمایان می‌شود. به همین دلیل، تمدید منظم رنگساژ برای حفظ رنگ مو در تناژ خنثی، امری ضروری است.
واکنش شیمیایی رنگ و دکلره با پیگمنت طبیعی مو
در فرآیند دکلره، مواد فعال (یعنی پراکسید و مواد روشن‌کننده) پیگمنت‌های ملانینی طبیعی مو را متلاشی می‌کنند. اما ملانین‌هایی که مقاومت بیشتری دارند، به‌ویژه پیگمنت‌های قرمز و زرد، ممکن است به‌طور کامل حذف نشوند یا در مرحله‌های میانی باقی بمانند. در نتیجه، پس از شست‌وشو و اکسایش تدریجی، آن پیگمنت‌های گرم به سطح می‌آیند و تناژ زرد یا نارنجی را نمایان می‌کنند. این پدیده یکی از دلایل اصلی زرد شدن مو پس از روشن‌سازی مطرح شده است.
به عبارت دیگر، اگر روند دکلره به‌قدری قوی نباشد که به سطح زیرین پیگمنت‌ها برسد، بخش‌هایی از رنگدانههای گرم (مانند زرد یا قرمز) دست‌نخورده باقی خواهند ماند و پس از گذشت زمان نمایان خواهند شد.
تأثیر آب سخت، نور خورشید و حرارت بر تغییر تناژ مو
پس از روشن کردن مو، کوتیکول (لایه خارجی مو) بازتر می‌شود و مو حالت نفوذپذیری بیشتری پیدا می‌کند. در این وضعیت، عوامل محیطی به شکل قابل‌توجهی می‌توانند بر رنگ تأثیر بگذارند:
- آب سخت و مواد معدنی موجود در آب (آهن، کلر و سایر فلزات): این یون‌ها می‌توانند به داخل تار مو نفوذ کنند و پیگمنت‌ها را تغییر دهند یا باعث رسوب رنگ گرم شوند. استفاده از فیلتر دوش یا سیستم حذف مواد معدنی در آب می‌تواند از این آسیب پیشگیری کند.
- نور خورشید و اشعه UV : پرتوهای فرابنفش به‌مرور مولکول‌های رنگی را اکسید می‌کنند و بخش خنثی‌کننده‌ها (مانند رنگ‌های سرد) را تخریب می‌نمایند. در نتیجه، رنگ گرم‌تر به چشم می‌آید.
- حرارت ابزارهای حالت‌دهی (اتو، سشوار، فر): گرمای زیاد موجب باز شدن بیشتر کوتیکول می‌شود و باعث می‌شود رنگدانههای گرم تر زودتر آزاد یا نمایان شوند.
این ترکیب از عوامل، بستر مساعدی برای بازگشت تناژ زرد فراهم می‌کند، حتی اگر در ابتدا رنگی خنثی یا سرد انتخاب کرده باشید.
اشتباهات رایج هنگام رنگ یا مراقبت بعد از رنگ
حتی اگر مراحل شیمیایی و محیطی تحت کنترل باشند، بعضی خطاهای ساده در زمان رنگ یا مراقبت می‌توانند تأثیر منفی بزرگی بگذارند:
1. شروع زودهنگام شست‌وشو با شامپوهای قوی
اگر بلافاصله پس از رنگ‌کردن از شامپوهایی با سولفات یا شوینده‌ی قوی استفاده کنید، رنگدانههای سرد خنثی‌کننده سریع‌تر شسته می‌شوند و تناژ گرم زیرین زودتر نمایان می‌شود.
توصیه مهم: برای حفظ پایداری رنگ و جلوگیری از شسته شدن سریع رنگساژ، توصیه می‌شود حداقل تا سه روز پس از رنگ یا دکلره، موها با شامپو شسته نشوند.
2. استفاده نادرست از تونر یا شامپو بنفش
انتخاب غلط بین تونر بنفش یا آبی، یا زمان گذاشتن بیش از حد و غلط برای آن، ممکن است باعث رنگ‌رزی نامتوازن شود. نکته مهم این است که تونر باید با دقت بر اساس رنگ موجود مو انتخاب شود (اگر مو زرد است از بنفش؛ اگر نارنجی است از آبی)
3. عدم تثبیت مناسب رنگ در ابتدا
در زمان رنگ‌آمیزی، اگر فرآیند تثبیت رنگ (با استفاده از ماسک مو قوی) به درستی انجام نشود، رنگدانهها به‌خوبی در ساختار مو جای نمی‌گیرند و زودتر قابلیت جابجایی یا اکسایش دارند.
4. شست‌وشو زیاد مکرر یا با آب داغ
شست‌وشو مکرر یا آب داغ باعث تخریب سریع‌تر مولکول‌های رنگ خنثی‌کننده و باز شدن کوتیکول می‌شود، که در نهایت زردی را تشدید می‌کند.
5. استفاده از محصولات نامناسب (مانند ماسک یا اسپری حاوی مواد غیر مناسب برای مو رنگ‌شده)
بعضی محصولات ممکن است دارای ترکیباتی مثل الکل یا سیلیکون‌هایی باشند که رنگ مو را شکننده یا مستعد زرد شدن می‌کنند.
درمان‌های حرفه‌ای در سالن برای رفع تناژ زرد مو
وقتی زردی موها با روش‌های خانگی برطرف نمی‌شود، بهترین گزینه مراجعه به سالن و انجام درمان‌های تخصصی زیر نظر آرایشگر حرفه‌ای است. در محیط سالن، ترکیب درست مواد، شناخت طیف‌های رنگی و تنظیم دقیق زمان اجرا، می‌تواند رنگ مو را از حالت زرد یا نارنجی به رنگی خنثی و درخشان تبدیل کند.
تونینگ حرفه‌ای مو با محصولات مخصوص سالن
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای از بین بردن زردی مو، «تونینگ» یا همان تنظیم دوباره تناژ رنگ است. در این روش، رنگدانههای ملایم و بدون آمونیاک روی مو قرار می‌گیرند تا رنگ گرم را خنثی کنند و مو را به سمت طیف طبیعی‌تر هدایت نمایند.
برای مثال، برند ردکن (Redken) محصولی به نام شیدز ای‌کیو گلاس را معرفی کرده که با ترکیبات اسیدی و مغذی، هم تناژ زرد را از بین می‌برد و هم به مو براقیت طبیعی می‌بخشد.
در اجرای این روش، آرایشگر باید:
- رنگ خنثی‌کننده مناسب با پایه رنگ فعلی مو انتخاب کند (معمولاً بنفش یا آبی برای زردی)
- مدت زمان تماس تونر با مو را کنترل کند تا مو بیش از حد سرد یا خاکستری نشود
- پس از تونینگ، مو را با شوینده‌ی ملایم و نرم‌کننده تثبیت کند
نتیجه‌ی یک تونینگ دقیق و اصولی، رنگی یکدست، شفاف و بدون زردی است.
استفاده از شامپو و ماسک‌های رنگ‌دانه‌ای تخصصی
در بسیاری از سالن‌ها از شامپوها و ماسک‌های حاوی رنگ‌دانه استفاده می‌شود تا رنگ مو ترمیم و درخشش آن حفظ شود. این محصولات علاوه بر خاصیت خنثی‌کنندگی، معمولاً دارای ترکیبات تقویتی هستند که به بازسازی فیبر مو کمک می‌کنند.
این نوع ماسک‌ها، مانند «ماسک‌های تقویت‌کننده رنگ»، معمولاً روی موی نیمه‌مرطوب قرار می‌گیرند و پس از چند دقیقه شسته می‌شوند.
ویژگی اصلی آنها این است که ضمن کاهش تناژ گرم، به مو لطافت و درخشندگی بیشتری می‌بخشند.
برای نگهداری بهتر رنگ مو، استفاده از این محصولات به صورت دوره‌ای (مثلاً هر دو هفته یکبار) توصیه می‌شود.
خدمات براق‌کننده و درخشان‌سازی مو (Gloss & Shine)
یکی از جدیدترین خدمات حرفه‌ای در سالن‌ها، استفاده از محلول‌های براق‌کننده و درخشان‌کننده مو است.
این ترکیبات مانند یک روکش شفاف روی ساقه مو قرار می‌گیرند، بازتاب نور را افزایش می‌دهند و در عین حال رنگ زرد یا نارنجی را تا حدی متعادل می‌سازند.
این روش برای افرادی که نمی‌خواهند رنگ مویشان تغییر زیادی کند ولی به دنبال درخشندگی و لطافت بیشتر هستند، بسیار مناسب است.
براق‌کننده‌ها معمولاً:
- رنگی ملایم و شفاف دارند
- بدون آمونیاک و آسیب هستند
- حاوی ترکیبات نرم‌کننده و مرطوب‌کننده‌اند
- به تثبیت رنگ اصلی مو کمک می‌کنند
روش‌های فوری از بین بردن زردی مو در خانه
وقتی بعد از رنگ‌کردن یا دکلره متوجه زردی ناخواسته می‌شوید، قبل از اینکه به سالن مراجعه کنید می‌توانید با استفاده از روش‌های خانگی مؤثر، تا حد زیادی تناژ زرد را تعدیل کنید. البته باید با احتیاط و دانش کافی به کار بروید تا آسیب اضافی به موها وارد نشود. در ادامه سه روش محبوب و اثربخش معرفی می‌شوند:
استفاده از شامپو بنفش (Purple Shampoo) به‌صورت صحیح
شامپو بنفش یکی از ابزارهای اصلی برای خنثی‌سازی تناژهای زرد در موهای روشن یا رنگ‌شده است، چرا که رنگ بنفش، در چرخه رنگ، مقابل زرد قرار دارد. بنابراین می‌تواند به کاهش ظاهری زردی کمک کند.
برای بهره‌گیری از این روش به شکل مؤثر، رعایت نکات زیر ضروری است:
- انتخاب شامپوی مناسب و ملایم
اگر زردی موهایتان کلافه‌تان کرده، شامپوهای بنفش یا همان ضد زردی‌ها، یک راهکار سریع و کارآمد برای استفاده در منزل هستند. هنگام خرید، حتماً به این نکته توجه کنید: شامپوی شما باید علاوه بر داشتن پیگمنت‌های بنفش قوی برای خنثی کردن زردی، فاقد سولفات‌های تند و قوی باشد. یادتان باشد که سولفات‌ها ممکن است مو را خشک و شکننده کنند، بنابراین حتی شامپوهای بنفش فاقد سولفات را هم بهتر است نهایتاً ماهی یکبار استفاده کنید. برای اطمینان از کیفیت، به سراغ برندهای شناخته‌شده‌ای مثل فانولا (Fanola)، تراست (Trust)، اولاپلکس (Olaplex) بروید. محصولاتی که pH متعادل و ملایمی دارند و با داشتن ترکیبات مرطوب‌کننده از خشکی موها جلوگیری می‌کنند. - روش استفاده درست
- ابتدا موها را با آب ولرم مرطوب کنید.
- شامپو بنفش را از ریشه تا ساقه با ملایمت ماساژ دهید تا به تمام رشته‌های مو برسد.
- اجازه دهید شامپو به مدت ۲ تا ۳ دقیقه روی مو بماند؛ در موهایی با زردی شدید می‌توان زمان را تا ۴–۵ دقیقه افزایش داد.
- سپس کاملاً آبکشی کنید و از نرم‌کننده ملایم مخصوص موهای رنگ‌شده استفاده کنید.
- تعداد دفعات استفاده
استفاده‌ی بیش از حد از شامپو بنفش ممکن است مو را بیش از حد سرد یا بنفشی کند به‌خصوص در موهای بسیار روشن یا آسیب‌دیده. بسیاری از تولیدکنندگان توصیه می‌کنند ۱ تا ۲ بار در هفته از شامپو بنفش استفاده کنید و بین آنها از شامپوی محافظ رنگ استفاده نمایید.
ماسک طبیعی ضد زردی با سرکه سیب، چای بابونه یا خاک رس سفید
اگر ترجیح می‌دهید از مواد طبیعی و موجود در خانه استفاده کنید، ترکیب‌هایی وجود دارند که ممکن است به تعدیل زردی کمک کنند. البته تأثیر این روش‌ها همیشه علمی تأییدنشده نیستند، اما استفاده معقول و با دقت از آنها می‌تواند نتیجه‌ای ملایم و قابل قبول داشته باشد:
- سرکه سیب
سرکه سیب می‌تواند به متعادل‌کردن pH مو و شست‌وشوی باقیمانده‌های رنگ یا مواد معدنی کمک کند. طبق منابعی مانند Healthline، برای استفاده: ۲ تا ۴ قاشق غذاخوری سرکه سیب را با تقریباً ۴۵۰ میلی‌لیتر آب مخلوط کرده، پس از شامپو کردن موها، روی سر بریزید، چند دقیقه نگه دارید و سپس آبکشی کنید. - چای بابونه یا چای سبز
دمنوش بابونه یا چای سبز پس از سرد شدن می‌تواند به‌عنوان تونر ملایم استفاده شود. برای اینکار، برگ‌های بابونه را دم کرده، پس از خنک شدن آن را روی مو بریزید، ماساژ دهید و بعد از مدتی بشویید. - خاک رس سفید یا رس معدنی ملایم
خاک رس سفید را می‌توان با مقدار کمی آب یا گیاهانی مانند بابونه ترکیب کرد و به صورت ماسک مو استفاده کرد. این روش به جذب چربی و برخی ناخالصی‌ها کمک می‌کند.
نکته مهم: این ماسک‌ها معمولاً باید به دفعات محدود (مثلاً ۱ تا ۲ بار در هفته) استفاده شوند تا از خشک شدن یا آسیب‌رسانی به مو جلوگیری شود.
شست‌وشوی مو با تونرهای خانگی و نکات ایمنی مهم
تونرهای خانگی معمولاً ترکیبی از رنگدانههای ملایم یا مواد گیاهی هستند که با هدف خنثی‌سازی تدریجی زردی استفاده می‌شوند. اما استفاده از آنها نیاز به رعایت نکات ایمنی و دقت دارد:
- انتخاب تونر مناسب نسبت به رنگ موجود مو
اگر موی شما زرد است، تونر با رنگ بنفش یا آبی ملایم مناسب‌تر است. اگر موی شما به سمت نارنجی تمایل دارد، تونر آبی انتخاب بهتری است. توجه داشته باشید که تونر اغلب با ترکیب رنگ بنفش یا آبی مورد نظر، اکسیدان سه‌درصد و آب تصفیه‌شده تهیه می‌شود. - رقیق‌سازی تونر
تونرهای خانگی باید به میزان معقولی رقیق شوند. در غلظت زیاد ممکن است رنگ نامطلوبی بر مو برجای بگذارند. - انجام آزمایش نقطه‌ای (Patch Test)
قبل از استفاده کامل، قسمتی کوچک از مو را با تونر امتحان کنید تا مطمئن شوید واکنش ناخواسته‌ای رخ نمی‌دهد (مثلاً تغییر رنگ شدید یا آسیب به مو). - محدود کردن زمان تماس
تونر را فقط چند دقیقه (مثلاً ۳ تا ۵ دقیقه) روی مو نگه دارید و بعد آبکشی کنید. نگه داشتن طولانی ممکن است باعث غلبه رنگ تونر بر مو شود. - آبکشی و مراقبت پس از تونینگ
پس از استفاده، مو را با آب ولرم بشویید و از نرم‌کننده مرطوب‌کننده استفاده کنید تا کوتیکول مو نرم، مرطوب و بدون خشکی باقی بماند. - عدم استفاده بسیار مکرر
تونرها را نمی‌توان هر روز استفاده کرد؛ استفاده‌ی زیاد ممکن است تعادل رنگ را برهم بزند یا باعث خشک شدن مو شود.
جمع‌بندی نهایی
زردی مو یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد بعد از رنگ، دکلره یا هایلایت تجربه می‌کنند. مهم‌ترین نکته این است که بدانیم زردی مو همیشه نشانه‌ی اشتباه در رنگ نیست، بلکه معمولاً حاصل واکنش طبیعی رنگدانههای گرم مو با مواد شیمیایی یا حتی عوامل محیطی مثل نور خورشید و آب سخت است.
اگر زردی مو خفیف باشد، می‌توان آن را با شامپو بنفش، ماسک‌های طبیعی یا تونرهای خانگی تا حد زیادی کنترل کرد. اما در مواردی که تناژ زرد شدیدتر است، بهترین گزینه درمان‌های سالنی حرفه‌ای مثل تونینگ و رنگساژ، استفاده از ماسک‌های رنگ‌دانه‌ای و خدمات براق‌کننده مو است.
نکته‌ای مهم که نباید فراموش شود، مراقبت و تثبیت رنگ مو بعد از درمان است. استفاده از:
شامپوی بدون سولفات، آب ولرم، محصولات محافظ رنگ و آبرسانی منظم مو باعث می‌شود رنگ مو دیرتر تغییر کند و جلوه‌ای طبیعی‌تر داشته باشد.
در نهایت، اگر به دنبال رنگ مویی خاص و طبیعی هستید مثل آمبره مو یا بالیاژ با تناژ سرد توجه به پایه‌ی رنگ مو و خنثی‌سازی زردی از همان مرحله‌ی آماده‌سازی بسیار اهمیت دارد. انتخاب رنگدانههای مناسب و اجرای اصولی کار، تفاوت بزرگی در نتیجه‌ی نهایی ایجاد می‌کند.
سؤالات متداول درباره از بین بردن زردی مو
1.چرا مو بعد از دکلره زرد می‌شود؟
دکلره پیگمنت‌های تیره‌ی مو را از بین می‌برد، اما رنگدانههای زرد و نارنجی به‌صورت طبیعی در مو باقی می‌مانند. این رنگدانهها اگر خنثی نشوند، باعث زردی رنگ نهایی می‌شوند.
2.چند بار در هفته می‌توان از شامپو بنفش استفاده کرد؟
اگر موهایت روشن یا دکلره‌شده است، استفاده از شامپو بنفش ۲ بار در ماه کافی است. استفاده بیش از حد ممکن است باعث کدر یا خاکستری شدن مو شود.
3.آیا زردی مو با ماسک‌های طبیعی از بین می‌رود؟
بله، ترکیباتی مانند سرکه سیب، چای بابونه یا خاک رس سفید می‌توانند به خنثی کردن تناژ گرم کمک کنند. البته اثر آنها ملایم است و بیشتر برای مراقبت بین جلسات رنگ یا تونینگ توصیه می‌شود.
4.تفاوت تونر خانگی و تونینگ سالنی چیست؟
تونر خانگی معمولاً ملایم‌تر و موقت است، اما تونینگ حرفه‌ای در سالن با محصولات قوی‌تر و فرمول دقیق انجام می‌شود و ماندگاری بیشتری دارد. همچنین در سالن، آرایشگر می‌تواند رنگ خنثی‌کننده را دقیق‌تر با پایه‌ی موی شما هماهنگ کند.
5.آیا زردی مو در رنگ‌های خاص مثل آمبره یا بالیاژ بیشتر دیده می‌شود؟
بله، در تکنیک‌هایی مثل آمبره مو که بخش انتهایی مو روشن‌تر است، احتمال زردی بیشتر وجود دارد چون قسمت دکلره‌شده در معرض نور، حرارت و شست‌وشوهای مکرر قرار دارد. استفاده از شامپوهای خنثی‌کننده و جلسات براق‌کننده دوره‌ای، بهترین راه برای حفظ تناژ طبیعی در این مدل‌هاست.
6.چطور می‌توان از بازگشت زردی مو جلوگیری کرد؟
- استفاده از شامپوی بدون سولفات و مخصوص موهای رنگ‌شده
- شست‌وشو با آب خنک یا ولرم
- اجتناب از حرارت زیاد سشوار یا اتو
- محافظت از مو در برابر نور خورشید با اسپری‌های ضد UV
- ترمیم و تغذیه‌ی منظم مو با ماسک‌های آبرسان و مغذی
